Araç Değer Kaybı Tazminatı: Sigorta ve Hukuki Süreç 

Trafik kazaları yalnızca maddi hasara yol açmakla kalmaz, aynı zamanda kazaya karışan aracın ikinci el piyasa değerinde düşüşe neden olur. Araç tamir edilmiş olsa bile, “kazalı” kaydı taşıyan bir aracın satışı sırasında oluşan bu değer kaybı, hukuken tazmin edilebilir. Bu makalede, araç değer kaybı tazminatının ne olduğu, hangi şartlarda talep edilebileceği, başvuru yolları ve sigorta şirketlerine karşı nasıl bir hukuki yol izlenebileceği, Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu hükümleri çerçevesinde incelenecektir.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, trafik kazası sonrasında onarılan bir aracın piyasa değerinde meydana gelen azalmayı ifade eder. Araç her ne kadar teknik olarak tamir edilse de, ikinci el piyasasında “kazalı araç” olarak kayda geçmesi sebebiyle değerinde düşüş yaşanır. Bu fark, kusurlu sürücünün trafik sigortası kapsamında tazmin edilebilir bir zarardır.

Hukuki Dayanaklar

Araç değer kaybı talebi, öncelikle Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine dayanır:

• TBK m. 49: Haksız fiil sorumluluğu kapsamında kusurlu olan sürücü, meydana gelen tüm zararları tazmin etmekle yükümlüdür.
• TBK m. 122: Zararın yalnızca doğrudan masraflarla sınırlı olmadığı, “aşkın zarar” niteliğinde olan değer kaybı gibi dolaylı zararların da tazmin kapsamında olduğuna hükmeder.
• Karayolları Trafik Kanunu m. 97: Zorunlu trafik sigortası şirketine yazılı başvuru yapılması, dava şartı olarak düzenlenmiştir. Başvuru yapılmadan doğrudan dava açılamaz.

Araç Değer Kaybı Tazminatının Şartları

Sigorta şirketinden araç değer kaybı tazminatı talep edilebilmesi için bazı şartların sağlanması gerekir:

1. Kazada tam kusurlu olmamak gerekir (kusursuz ya da daha az kusurlu taraf olunmalıdır).
2. Hasarın yeni olması (önceden aynı bölgede hasar bulunmaması).
3. Aracın tamir edilebilir nitelikte olması (pert olmamalı).
4. Başvurunun kazadan itibaren en geç 2 yıl içinde yapılmış olması.
5. Kilometre sınırı kaldırılmıştır – 165.000 km üzerindeki araçlar için de değer kaybı talep edilebilir.

Sigorta Süreci ve Başvuru Adımları

Değer kaybı başvurusunda izlenmesi gereken yol şu şekildedir:

1. Zorunlu trafik sigortası şirketine yazılı başvuru yapılmalıdır.
2. Şirketin 15 iş günü içinde yazılı yanıt verme zorunluluğu vardır.
3. Talep reddedilirse veya eksik ödeme yapılırsa:
   • Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir.
   • Alternatif olarak Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açılabilir.

Sigorta Tahkim Komisyonu Süreci

Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta uyuşmazlıklarında alternatif ve hızlı çözüm sunar. Başvurular ortalama 4 ay içinde sonuçlanır. Maddi tazminat talebi, başvuruya eklenecek ekspertiz raporu ve belgeyle desteklenmelidir. 15.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda karar kesindir, daha yüksek taleplerde ise itiraz yolu açıktır.

Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Değer kaybı, aracın kaza öncesi ve sonrası rayiç değerleri ile hasarın boyutu dikkate alınarak hesaplanır. Bu hesaplama şu kriterlere göre yapılır:

• Aracın yaşı ve kilometresine göre amortisman katsayısı
• Hasar gören parçaların niteliği
• Piyasa değeri farkı
• Ekspertiz raporu ile teknik tespit

Yeni düzenlemelere göre, rayiç bedelin %2’sinden düşük hasarlarda ödenecek tazminat sınırlanabilir. Bu nedenle uzman destekli rapor hazırlanması önemlidir.

Dava Süreci ve Yetkili Mahkeme

Sigorta şirketi başvuruyu reddederse veya tazminatı eksik öderse, yetkili mahkemede dava açılabilir. Dava açmadan önce mutlaka yazılı başvuru yapılmış olmalıdır.

• Yetkili mahkeme: Davalı sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yer ya da zarara uğrayan kişinin ikametgah yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’dir.
• Zamanaşımı: 2 yıldır. Bu süreden sonra açılan davalar reddedilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Araç değer kaybı tazminatını kim öder?
Trafik sigortası poliçesi kapsamında kusurlu tarafın sigorta şirketi öder.

Kiralık araçlarda değer kaybı tazminatı alınabilir mi?
Evet, araç sahibi olan firma, zararını belgelendirerek başvuru yapabilir.

Ekspertiz raporunu kim hazırlamalı?
Bağımsız bir sigorta eksperi ya da mahkemece atanacak bilirkişi.

Araç değer kaybı, trafik kazası sonrası oluşan maddi zararlar arasında en sık karşılaşılan hak kayıplarından biridir. Kusurlu olmayan sürücüler, sigorta şirketine başvurarak bu zararın tazminini talep edebilirler. Başvuru süreci teknik ve zaman kısıtlı olduğundan, hukuki destekle ilerlemek son derece önemlidir.

Türeli&Ceylan Hukuk Bürosu olarak, değer kaybı başvurularınızda tüm süreci sizin adınıza takip ediyor, sigorta şirketleriyle iletişim kuruyor ve gerektiğinde dava açıyoruz. Hakkınızı kaybetmeden bizimle iletişime geçin.