Trafik Kazası Sonrası Değer Kaybı Davaları 

1) Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, kaza sonrası onarım yapılsa bile aracın hasar kaydı, değişen/boyanan parçalar ve eksper notları nedeniyle ikinci el piyasasında daha düşük bedel görmesinden kaynaklanan maddi zarardır. Onarım kalitesi yüksek olsa dahi kayıtlı hasar geçmişi tek başına fiyatı düşürebilir.

2) Hukukî Dayanak ve Genel Çerçeve

• Türk Borçlar Kanunu (TBK) genel haksız fiil hükümleri uyarınca değer kaybı maddi tazminat konusudur.
• Karayolları Trafik Kanunu ve zorunlu mali sorumluluk sigortası (ZMSS) sistemi kapsamında, kusurlu tarafın sigortacısı poliçe limiti dâhilinde sorumludur.
• Yargısal uygulama: Değer kaybı, teknik (aktüeryal/otomotiv) esaslarla hesaplanabilen bir zarar kalemidir.

3) Hangi Hâllerde Talep Edilebilir? (Yanılgılarla Birlikte)

Aranılan tipik koşullar (uygulama ölçütleri):

• Kazada kusursuz veya daha az kusurlu taraf olmanız.
• Araçta onarım yapılmış olması ve hasarın kayıtlara geçmiş bulunması.
• Araç yaşı ve kilometre: Piyasa teamülü ve birçok hesaplama yaklaşımı, ileri yaş/yüksek km’li araçlarda değer kaybını azaltır; bu mutlak engel değildir, fakat tazmin miktarını düşürebilir.
• Süre: TBK m.72 gereği zarar ve sorumlunun öğrenilmesinden itibaren 2 yıl, her hâlde 10 yıl; sigortacıya başvuru ve 15 günlük bekleme şartları ayrıca gözetilir.

Yanılgılar:

• “Ağır hasar kaydı varsa değer kaybı olmaz.” → Ağır hasar ve şasi düzeltme gibi unsurlar tutarı etkiler, talebi bütünüyle ortadan kaldırmaz.
• “Araç kusurluysa hiç talep edemez.” → Müterafik kusur indirimi uygulanabilir; tamamen kusurlu olan talep edemez.

4) Kime Karşı Talep/Dava?

• Zorunlu trafik sigortacısı (poliçe limiti içinde).
• Sürücü ve işleten/malik (poliçe limiti aşan kısım için – çoğu durumda müteselsil).
• Uygun hâllerde Sigorta Tahkim Komisyonu yolu (tahkim) veya Asliye Hukuk/Ticaret Mahkemesi.

5) Başvuru ve Dava Yol Haritası (Adım Adım)

1. Kaza evrakı: Trafik kazası tespit tutanağı, foto/video, tanık bilgisi.
2. Onarım evrakı: Servis faturaları, parça listeleri, işçilik, boya/kaporta kalemleri.
3. Ekspertiz: Bağımsız değer kaybı raporu (parça/işçilik niteliği, kayıt etkisi, ikinci el piyasa analizi).
4. Sigortacıya yazılı başvuru: Zarar kalemleri ve IBAN’la birlikte; 15 gün cevap süresi.
5. Ödeme/ret/eksik ödeme hâlinde:
   • Sigorta Tahkim Komisyonu (genellikle 4–6 ayda sonuç; belirli parasal sınırlarda kesin) veya
   • Mahkeme (delil tespiti/bilirkişi).
6. Faiz: Sigortacı bakımından çoğunlukla temerrüt (başvuru) tarihinden; sürücü/işleten için somut olaya göre olay tarihi tartışılabilir.
7. İcra: Karar kesinleşince doğrudan icra.

6) Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Hesaplama; araç marka/model, üretim yılı, kilometre, hasar gören/değişen parçalar, boya yoğunluğu, yapısal hasargibi unsurları dikkate alan piyasa-veri temelli bir yöntemle yapılır.
Temel ilkeler:

• Yapısal parçalar (şasi, direkler) ve çoklu panel boyası/değişimi tutarı artırır.
• Kozmetik hasarlar daha düşük etki doğurur.
• Araç segmenti ve pazar likiditesi (satılma hızı) etkili olabilir.
• Onarımın orijinalliği ve servis kalitesi de dikkate alınır.

Pratik not: Farklı formüller/parametreler kullanılabildiğinden, bilirkişi desteği ve ikinci el piyasası somut verileri (emsal ilanlar, ekspertizler) dosyayı güçlendirir.

7) Deliller ve Dosya Stratejisi

• Eksiksiz onarım faturaları + parça kodları.
• Ön/son ekspertiz raporları (boya kalınlık ölçümleri dâhil).
• Piyasa değeri için emsal ilan/raporlar ve satış fiyat farkı analizi.
• Foto/video ve onarım sürecine ilişkin servis yazışmaları.
• KM ve servis kayıtları (düzenli bakım geçmişi, tek parça değişim vs. tazminatı etkiler).

8) Sık Hatalar

• Sadece “formül sonucu” sunup piyasa verisi ile desteklememek.
• KDV/işçilik ve tali masrafları talebe yansıtmamak.
• Zamanaşımı ve 15 günlük bekleme şartını atlamak.
• Şasi/doğrultma gibi yapısal hasarı rapora yeterince yansıtmamak.

9) SSS (Kısa)

Kiralanan araçlarda değer kaybı? Kiralayan şirket lehine mümkündür; sözleşmeye göre rücu düzeni incelenir.
Tramer kaydı silinirse talep biter mi? Kayıt silinse de fiilî değer etkisi delille ispatlanabiliyorsa talep edilebilir.
Pert kayıtlı araçlarda değer kaybı? Genellikle sınırlı veya yok; somut ispat gerekir.

Uyarı: Bu metin genel bilgilendirmedir. Somut dosyanız için profesyonel değerlendirme alınız. Türeli & Ceylan, başvurudan icraya kadar süreci uçtan uca yönetir.